Territorio esvaradío

A filosofía pregunta cos seus porqués e a ciencia responde coas súas cómos

Ciencia e filosofía son dúas formas veciñas de coñecemento que se atopan en territorio esvaradío. Poucos se moven a gusto nesta rexión de alto risco a pesar de que case ninguén dubida do seu interese.

A filosofía pregunta cos seus porqués e a ciencia responde coas súas cómos. Non poucas veces unporqué filosófico trae un novo como da ciencia. Ambas as formas de coñecemento teñen a esperanza de comprender a realidade polo que a ciencia tamén ten un forte impacto na reflexión filosófica

Existe un fío delicadísimo que separa unha teoría científica vixente da crenza que uno poida destilar dela sobre a natureza da realidade. Algúns científicos cruzan a liña sen avisar de que se deixaron a ciencia atrás. Unha cuestión eterna é, por exemplo, a do determinismo do mundo. ¿É o azar un produto da nosa ignorancia ou un dereito intrínseco da natureza? Científicos e filósofos expresáronse sen complexos sobre este profundo e escurridizo dilema. Descartes, Spinoza, Einstein, Popper, Bohr, Heisenberg ou Prigogine, por exemplo, non tiveron reparos en declararse deterministas ou indeterministas sen preocuparse sempre por distinguir o determinable do anticipable.

A ciencia é, por método, a maneira de comprender a realidade con menos ideoloxía engadida, menos crenzas previas. Con todo, nesta fráxil fronteira cúmprese o aforismo de que as gretas da ciencia énchense con pasta de ideoloxía. 

Newton co movemento dos corpos, Darwin coa evolución das especies e Einstein por partida dobre coa relatividade especial e a relatividade xeral deron un gran salto no coñecemento humano arrincando da mesma maneira: o ser non é a orixe nin o fin de absolutamente nada no universo. A Terra non está máis no centro do cosmos que calquera outro corpo celeste, a especie humana é unha máis entre o resto das especies.

“O mundo é necesariamente como é porque nel existen seres que se preguntan por que é así”.

Que é ciencia e que non o é? Ao longo da historia recente desta disciplina sucédense propostas e refutacións, pero sempre queda máis claro o que non hai que facer que o que si hai que facer. Os dous pensadores máis influentes e máis debatidos (casualmente ambos os físicos ademais de filósofos), Popper co seufalsacionismo e Kuhn coas súas paradigmas, ofrecen un bo contraste para convidarnos ao gran debate pendente: ¿existe un único método que sirva como criterio de demarcación da ciencia?

Posted in: Filosofía e Tecnoloxía